"Devlet, Kimyasal Silah Kullandıysa Açıklamalı"

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal, Adalet Bakanı Sadullah Ergin'in yanıtlaması istemiyle TBMM'ye verdiği soru önergesiyle, Hayata Dönüş Operasyonu'nda kimyasal silah kullanıldığı iddialarını gündeme taşıdı.

Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Avukat Güçlü Sevimli de bianet'e yaptığı açıklamada, operasyonda "beyaz fosfor" kullanıldığını düşündüklerini söyledi.

12 tutuklu ve hükümlünün öldüğü, 55 kişinin yaralandığı Bayrampaşa Cezaevi'nde altı kadın yanarak hayatını kaybetmişti. Milletvekili Tanal, Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen, 39 erin yargılandığı davanın 27 Temmuz'daki son duruşmasına da katıldı. bianet'e konuşan Tanal, "tutuklu ve hükümlülerin can güvenliğinden sorumlu olan devletin operasyonda kullandığı silahları gizlemeye hakkı olmadığını" savundu.

Jandarma Çavuş anlatmıştı

19-22 Aralık 2000'deki Hayata Dönüş Operasyonu'nda, Bayrampaşa Cezaevi'nde Uzman Jandarma Çavuş olarak görevli olan Altan Sabsız, Van 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 5 Temmuz'da verdiği ifadesinde, operasyonda yanarak hayatını kaybedenlerin iddia edildiği gibi kendisini yakmadığını, yangın çıkan koğuştakilerin teslim olmak istemesine rağmen kapıların açılmadığını söylemişti. Ayrıca, daha önce görmediği, "değişik gaz bombalarının" kullanıldığını açıkladı.

Operasyonda kadınların koğuşunda bulunan ve hastaneye götürülürken "Diri diri yaktılar" diye bağıran Birsen Kars, mahkemedeki ifadesinde, "bir yandan üzerlerine ateş açılırken delinen tavandan sürekli gaz bombası atıldığını, ayrıca siyah renkte bir gaz atıldığını ve bu gazın 'sinir gazı' olduğunu, saçlarının ve derilerinin koptuğunu, sonra da yangın çıktığını" anlatmıştı.

"Kimyasal silah çalışmanız var mı?"

Milletvekili Tanal, basında çıkan haberlerin ardından verdiği soru önergesinde, şunları sordu:

* Hayata Dönüş Operasyonu ile ilgili ifade edilen ve medyada geniş yer alan "Kimyasal Silah" hususunda yapılan çalışmalarınız, yazdığınız raporlar var mıdır?

* Hayata Dönüş Operasyonu'yla ilgili yapmış olduğunuz çalışmalarınız veya ortaya koyduğunuz raporlar yok ise, bu konuda herhangi bir çalışma içinde bulunacak mısınız?

* Hayata Dönüş Operasyonu ile ilgili Adalet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı arasında oluşturulmuş bir komisyon var mıdır?

"Hangi silahları kullandınız?"

* Hayata Dönüş Operasyonu ile ilgili Adalet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı arasında imzalanmış protokoller var mıdır? Varsa içeriği nedir?

* Hayata Dönüş Operasyonu ile ilgili Adalet Bakanlığı tarafından kurulmuş komisyon var mıdır?

* Söz konusu operasyonla ilgili kurulmuş komisyon yok ise, bu konuda çalışma yapmayı planlıyor musunuz?

* Söz konusu operasyonda kullanılan silahlar nelerdir?

"Gerçek ortaya çıkmalı"

Milletvekili Tanal, bianet'e de şu açıklamayı yaptı:

"Duruşmada ifade veren tanık, kimyasal silah kullanılmış olabileceğini, ancak bunların türünü bilmediğini söyledi. Devlet, cezaevindeki tutuklu ve hükümlülerin can güvenliğini sağlamakla yükümlü. Kimyasal silah kullanıldıysa da bunu açıklamak zorunda, gizleyemez. Nasıl Filistin'de kullanıldığında tepki gösteriliyorsa, bu da aynı şekilde değerlendirilmeli. Dava sürecini takip edeceğim. Hukuka, insan haklarına aykırı bir durum varsa, işkence veya kötü muamele yapıldıysa bu ortaya çıkmalı."

"Beyaz fosfor Filistin'de kullanıldı"

Avukat Sevimli de konuyla ilgili şunları söyledi:

* Bayrampaşa Cezaevi'nde yanarak hayatını kaybeden altı kadının ve sağ kurtulan kadınların vücutları yanmışken, elbiselerinin hiç zarar görmemiş olması kimyasal silah şüphesi doğurmuştu. Zaten kadın tutuklular verdikleri ifadede de tavandan siyah gazlar atıldığını söylemişlerdi.

* Vücudu yakıp elbiseleri yakmayan bu maddenin beyaz fosfor olma ihtimali çok yüksek. İsrail'in Filistin'e karşı kullandığı beyaz fosfor da aynı böyle sonuçlar veriyordu.

* Ümraniye Cezaevi'ndeki operasyonda görevli olan Yıldız Ercan isimli gardiyan da mahkemede verdiği ifadede, "içi su dolu kaplarda çatılara bir madde taşındığını gördüğünü" söylemişti. Beyaz fosfor da havayla temasa geçtiği anda alev aldığından, suyun içinde taşınıyor. Cezaevine de beyaz fosforu su dolu kaplarda getirildiğini düşünüyorum. Son celsede kadınların yanmayan giysilerinin delil olarak getirilmesini istedik, mahkeme bu talebi kabul etti. (AS)