“Adalı Sivil Toplum”dan Faytonculuk Sorunu İçin Çözüm Çağrısı
İstanbul Adalar Kaymakamlığı 5 Şubat 2018 Salı günü Adalar İlçesi Hayvan Sağlık Zabıtası Komisyon Kararı’nı yayınladı. Bu tebligat Adalar İlçesinde ilgili kurumlara gönderildi.
Adalı sivil toplum örgütleri altı maddeden oluşan tebligatı değerlendirdi ve bir açıklama yayınladı.
Ada Gönüllüleri Derneği, Adalar Denizle Yaşam ve Spor Kulübü Derneği, Adalar Vakfı, Burgazada Kültür ve Kalkındırma Derneği, Heybeliada Gönüllüleri Derneği ve İstanbul Adaları Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Derneği adına yapılan açıklamaya, Adalar Demokrasi Meclisi, Adalar Dünya Mirası Grubu, Arka Güverte – Heybeliada ve Kınalıada Platformu destekçi olarak imza verdi.
Açıklamada tebligatın ilk üç maddesinin atların özellikle söz konusu olduğu kamu sağlığı ile ve kalan üç maddesinin ise adalarda faytonculuğun nasıl düzenleneceği ve ulaşımın nasıl sağlanacağı ile ilgili olduğu belirtildi.
“Sivil Toplum Örgütleri olarak bu açıklamayı yapma gereğini tarihi bir görev olarak görüyoruz” denilerek şu değerlendirmelerde bulunuldu:
Atların sağlığı için
“Bu tebligat ile:
- Atların sağlığı açısından alınan kararların tam bir kesinlikle ve süratle uygulanmasından yanayız. Hijyen koşullarının sağlanması, periyodik temizlik uygulamalarının sürdürülmesi, at giriş çıkışlarının gereken süreler için yasaklanmasını doğru buluyoruz.
- “Adalar İlçesi Ruam Kararları” başlığı altında toplanan bir kurulun adalarda faytonculuğun nasıl düzenleneceği ve ulaşımın nasıl sağlanacağına dair hükümler vermesinin doğru olmadığını düşünüyoruz.
Adalardaki ulaşım için
“Biz Adalar’da faaliyet gösteren STK’lar olarak Kaymakamlık toplantısında ulaşıma ilişkin kararların uygulanması durumunda 150 yıldır var olan ve tartışmasız bir şekilde Adalar’ın kültürel değeri haline gelmiş olan fayton taşımacılığını yok edeceğini, bir zanaat olarak değerlendirilebilecek faytonculuk mesleğini tamamen ortadan kaldıracağını, eksik kalan ulaşım boşluğunu kanunsuz ve kuralsızca hızla artan akülü araç trafiğine teslim edeceğini düşünüyoruz.
“Sağlık gibi acil durumlar dışında plansız yapılan parçalı müdahalelerin hiçbirinin sonuç vermeyeceği ve kaotik ulaşım ortamını daha da kötüleştireceği bir gerçektir. Kent yaşamını ilgilendiren kararlar bir planın parçası olmadan ve yerelde yaşayanlarla yetkili kurumların işbirliği ve katılımı sağlanmadan alınmamalıdır.
Ruam ile mücadeleyle ilgili
“İlgili kurumların açıklamalarından edindiğimiz bilgilere göre, Adalar’da ilkbahar ve sonbahar dönemlerinde ruam* taraması yapıldığı, 2012-2015 yılları arasındaki dört yılda toplam 432 vaka tespit edilmişken, 2016 sonbahar döneminde 20, 2017 sonbahar taramasında da 18 vaka görüldüğü anlaşılmaktadır. Son iki yıldaki azalmaya rağmen, halen ruam hastalığı sorununun devam ettiği ortadadır.
“İBB Ulaşım Koordinasyon Müdürlüğü (UKOME) tarafından 2011 yılında karara bağlanan ancak uygulanmayan Fayton Taşımacılığı Yönergesi uygulandığı takdirde diğer sorunlarla birlikte ruam sorunu da kontrol altına alınacaktır.
“Bu kapsamda kaymakamlık tebligatında yer alan ‘hayvanların adalara giriş çıkış kontrolleri, taramaların sıklaştırılması, ahırların ve meydanların dezenfeksiyonu gibi rutin önlemlerin yanısıra, İSPARK Fayton Park alanında karantina ahırı tesis edilmesi’ kararını doğru buluyoruz.
“Bu önlemlere ek olarak, at sağlığı konusunda uzman kadrolu veteriner gözetiminde periyodik sağlık kontrolleri ve tedavileri için bir revir tahsisi, koşulmamış hayvanlar için de padok alanının ayrılması gerektiğini düşünüyoruz.”
Fayton taşımacılığıyla ilgili
“Yaklaşık 150 yıldır sürdürülen ve Adalar’ın bir kültür değeri olan fayton taşımacılığının bugünkü sorunlarının birinci nedeni bu faaliyeti düzenleyen yasa ve yönetmeliklerin, yetkili birimler tarafından etkin bir şekilde uygulanmamış ve denetimlerin yapılmamış olmasıysa, ikinci neden son 20 yılda 10 kattan fazla artmış olan günübirlik ziyaretçi baskısıdır.
“Faytoncu esnafı da, kuralsızlığı fırsat gören, sadece kazancını düşünerek hareket eden mensuplarına ses çıkarmayarak, alabileceği önlemleri almayarak ve iç denetimini sağlamayarak, ne yazık ki, faytonculuk mesleğinin imajının başta Adalılar olmak üzere kamuoyu gözünde yıpranmasına yol açan sürecin parçası olmuştur.
“Adalarda, özellikle de Büyükada’da faytonculuğun mevcut haliyle sürdürülemeyeceği ortadadır.
“Ancak sorunun sadece faytonlar kaynaklı olduğuna inanmıyor, kiralık bisikletler, izinli fosil yakıtlı kamu araçları ve koruma kurulu kararına dayanarak ilçe belediyesince kullanımı sınırlandırılmış olan akülü araçların kullanımlarının da problemin önemli unsurları olduğunu biliyoruz.
“Adalar kentsel ve doğal SİT alanıdır ve bu özelliğinin korunması gerekmektedir; SİT statüsüne hükmeden Koruma Kurulları kararlarına göre bisiklet ve fayton adalarda temel ulaşım aracıdır ve bütün yollar yaya yoludur. Bu hukuksal statünün varlığı yok sayılmamalıdır.
Sonuç olarak
1- Adalarda faytonların, bisikletlerin ve akülü ve motorlu araçların kullanımına ilişkin mevcut yönetmelikler eksiksiz olarak uygulanmalı ve denetimler düzenli olarak yapılmalı, ilkeli bir şekilde cezai yaptırımlar uygulanmalı, caydırıcı olunmalıdır.
2- Faytonculuğun hem Adalılar için bir hak olan ulaşım talebine ve hem de ziyaretçi ihtiyaçlarına sağlıklı hizmet verecek şekilde sürdürülebilmesi için bisikletler, akülü araç kullanımları ile birlikte olası alternatif toplu taşıma araçlarının da ele alındığı, ilgili tüm tarafların katılımı ve ortak görüşü ile hazırlanacak “Adalar Ulaşım Eylem Planı”na ihtiyaç her zamankinden daha acil olarak gündemdedir. (HK)
* Ruam hastalığı için ayrıntılı bilgi.
** Adalar Kaymakamlığı tarafında 5 Şubat 2018 tarihinde yapılan tebligatı okumak için tıklayın.
