Gezegenimizdeki en büyük çevre felaketlerinden biri, Meksika Körfezinde BP'ye ait petrol platformu patlamasının etkileri unutturulmaya çalışılırken ABD'nin platform sayısı tarihteki en yüksek seviyesine ulaşmış durumda.
Aralarında Gizem Akhan'ın da bulunduğu Greenpeace üyelerinin Rusya tarafından tutuklandığı, Arktik Okyanusundaki petrol aramalarına dikkat çeken protestonun sonrasında, dünyanın çeşitli ülkeleri Kuzey Buz Denizi'ndeki petrole sahip olmak için amansız bir yarış sürdürüyor.
Dünyanın son dağ gorillerine evsahipliği yapan Kongo'daki Virunga milli parkinda ise, Büyük Britanyalı Soco şirketinin petrol kaynaklarını sömürmeye yönelik niyeti terörist gruplara destek olarak mıntıkadaki istikrarı bozmaya endeksli gibi görünüyor.
Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da geçen ay düzenlenen uluslararası belgesel festivali CPH:DOX'ta gösterilen The Great Invisible (Büyük Görünmez), Black Ice (Kara Buz) ve Virunga adlı yapımların ortak paydası petrole duyulan tamahtı.
Pişkinlik!
Maliyeti düşürmek için personel azaltımına gidilmesi, faciaya yol açabilecek kusurlar bilinmesine rağmen denetime gerekli hassasiyetin gösterilmemesi, kapasiteyi arttırmak üzere sistemin aşırı seviyede sömürülmesi, 2010 yılında Deepwater Horizon platformunun patlamasına neden olan unsurların başlıcalarıydı.
11 çalışanın hayatını kaybettiği olaydan sonra Obama altı aylık moratoryum ilan etmiş, BP çevresel zararları telafi etmek için yoğun bir çalışmaya girişmişti. Fakat The Great Invisible'da görünen o ki, doğanın ve bölgede yaşayan insanların uğradığı zararlar telafi edilecek gibi değil: Platformdaki felaketi yaşayıp hayatta kalmayı başaranların travması ve normalliğe dönmedeki zorlukları, geçimini balıkçılıkla sürdüren bölgenin birçok sakininin geleneksel mesleklerini sürdürmekten aciz hale düşmesi veya sualtı zenginliklerinin uğradığı geri dönülmez zararlar, günümüzde ABD ve BP yetkililerinin gündeminde önemli bir yer tutmuyor.
İşsizlik, parasızlık ve ümitsizlik bölge halkının belini bükmüş vaziyette. Ülkede sorumluların adalete hesap verme konusundaki zaafı bir yana Margaret Brown'ın sürükleyici belgeselinde bazı petrol baronlarını parlak geleceklerinden keyifle bahsederken görüyoruz: Ne de olsa son dönemde ABD'nin platform sayısı rekor kırmış durumda!
Korsanlık?
Aralarında Gazprom gibi sicili gayet kirli şirketlerin göz diktiği Kuzey Denizi'ndeki petrol yatakları, küresel ısınmanın buzları eritmeye başlamasıyla meydana gelebilecek afetler konusundaki tüm uyarıları umursamayıp fosil atıkta ısrar edenlerin iştahını kabartmayı sürdürüyor.
İddia edildiği gibi araştırma yapmaya bile pek uygun görünmeyen külüstür Prirazlomnaya platformunun faaliyelerine dikkat çekmek üzere Hollanda'dan yola çıkan Greenpeace'in Arctic Sunrise gemisindeki eylemcileri barışçıl tavırlarına rağmen Rusya tarafından tehdit edilmiş, eli silahlı, yüzü maskeli güvenlik mensupları tarafından hırpalanmış, uluslararası denizcilik kanunlarına aykırı biçimde tutuklanarak korsanlıkla suçlanmışlardı.
Yönetmenliğini Maarten van Ruveroy van Nieuwaal'ın yaptığı heyecan verici Black Ice adlı belgeselde çirkin olayın tüm ayrıntıları gözler önüne seriliyor. Rusya, ABD, Kanada ve Norveç'in yanında Danimarka'nın da hak talep etttiği Kuzey Denizi'ndeki çıkar kavgasında çevrecilere tahammül hiç kalmamış!
Provokasyon!
Afrika'nın en büyük ülkelerinden Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde yaban hayatı malum sebeplerin dışında karmaşık bir dinamik yüzünden de tehdit altında. UNESCO'nun korumasındaki Virunga'da dünyanın son 800 dağ gorili Belçika Prenslerinden Emmanuel de Merode'nin şefkatli kanatları altında olsalar bile bölgeye musallat olan M23 adlı silahlı bir grup ortalığı karıştırmakla meşgul.
Gizli kamera ve mikrofonlarla kaydedilen araştırmalarda Soco adlı petrol şirketinin mevzubahis saldırganlara para verdiği ortaya çıkıyor. Bölge halkı savaştan kaçarken görev yerlerini terketmeyen bakıcılarla gorillerin derin bağı görülmeye değer.
IDFA dahil olmak üzere katıldığı tüm festivallerde seyircileri derinden etkileyen ve ödüllere boğulan Virunga'nın yönetmeni Orlando von Ensiedel. Belgeselin yapımcıları Soco'yu finanse eden Church of England yatırım fonu, M&S, Aviva ve Scottish Widows gibi müesseselerin ipliğini pazara çıkarmış durumda, Netflix ve Leonardo DiCaprio da arkalarında; petrol fiyatlarındaki düşüşü yavaşlatırlar mı acaba? (MT/NV)
