Pazar günü, 10 bini aşkın solcu Friedrichsfelde semtindeki "Sosyalistler Anıtı"na, iki sosyalist liderin mezarlarına yürürken, Berlin Avrupa solu açısından iddialı bir toplantıya "ev sahipliği" yaptığı için uluslararası solun gündemindeydi.
Avrupa Sol Partisi
Bir gün önce çeşitli Avrupa ülkelerinden 19 sol partinin temsilcileri, "Avrupa solunun ortak bir partisi için zaman artık olgunlaştı" çağrısı üzerine "Birleşik Almanya"nın başkentinde biraraya gelmişlerdi ve bunlardan 11'i Pazar günü Nisan ayına kadar "tarihte benzeri olmayan" bir "birleşik sol partiyi" (EL - Party of the European Left) kurmaya karar verdiklerini açıklıyorlardı.
Rosa Luksemburg, Karl Liebknecht ve arkadaşlarının 1918'de Almanya Komünist Partisi'ni (KPD) kurduğu tarihi binada gerçekleştirilen toplantının hedeflediği birleşik partinin yapısı, işleyiş biçimi konusunda henüz bir açıklık yok. Ancak, yeni partinin mimarları, bunun komünistlerin, sosyalistlerin ve sosyal demokratların geçmişte kurdukları "çatı örgütleri"nden farklı olacağına dikkat çekmeye özen gösteriyorlar. Bir yandan "Komintern gibi otoriter, merkezi bir kadro örgütünü" benimsemediklerini vurgularken, diğer yandan da Sosyalist Enternasyonal'in de Willy Brandt ile Olaf Palme'nin damgasını vurduğu gelenekten çoktan kopup, bir "neo liberal" bir projeye dönüştüğünü hatırlatıp, çalışmalarının ikinci bir Sosyalist Enternasyonal'le sonuçlanmayacağını savunuyorlar.
Kârın belirleyiciliğini sorgulamak
Kurulması hedeflenen yeni partinin "manifestosu" da, daha önceki sol manifestolardan, örneğin 140 yıl önce, 1864'te Londra'da kurulan Uluslararası İşçi Birliği'nin (1. Enternasyonal) manifestosundan oldukça farklı.
Sosyalizmin, sosyalist toplum kurma deneylerinin başarısızlığını ve aldığı tarihi yenilgileri bizzat yaşayan Avrupalı solcuların, pazar günkü yayınladıkları "Avrupa Solu Partisi'nin Kuruluşu İçin Berlin Çağrısı" başlıklı "manifesto", onların bu başarısızlığın ve yenilginin farkında olduklarının kanıtı olarak değerlendirilebilir.
"Dünyada ve Avrupa'da savaşlara, yıkımlara, sosyal devletin tahrip edilmesine, silahlanmaya ve pazar radikalliğine karşı direniş güçleniyor. Avrupa solu başka bir politikayı hedefleyen hareketlerin parçasıdır. Demokratik, sosyal, çevreci, feminist, barışçı, başka bir dünya, başka bir Avrupa'yı, dayanışmanın Avrupası'nı kurmak mümkündür . Buna inanıyoruz" sözleriyle başlayan çağrıda, " sosyalizm " kavramı bir kez bile geçmiyor, ancak "Kârın belirleyiciliğini sorgulayacak ve kapitalizmin egemenliğini aşacağız. Başka bir yaşam, çalışma, üretim ve paylaşım kültürü istiyoruz" sözleriyle, onu arayanların hayal kırıklığına uğraması da önleniyor.
Ev sahibi Demokratik Sosyalizm Partisi (PDS) Genel Başkanı Lothar Bisky, "10 yıldır hep birlikte Avrupa'daki solun ortaklığının yeni biçimleri üzerinde çalışıyoruz" diyor ve ekliyor: "Bu yolda ilerleme kaydettik."
Bisky'nin konuşmasında bu ilerlemelerle ilgili ipuçları yok, bu nedenle "parti bürokrasisi ve partiler diplomasisi"ni değil, "demokrasi, eşitlik, şeffaflık ve hoşgörü"yü temel alacaklarını vurgulaması, bir genel bir "iyi niyet" açıklaması düzeyinde kalıyor, dışarıdan bakanlar için.
Avusturya Komünist Partisi Genel Başkanı Walter Baier'in "Farklılıklar artık engel olarak değil, üretken faktörler olarak görülecek" demesi de.
Avrupa Parlamentosu seçimleri
Avrupalı solcuları birleştiren bir faktör daha var: Avrupa seçimleri.
Yeni parti en azından Avrupa Parlamentosu için 13 Haziran'da gerçekleştirilecek seçimler için Avrupa çapındaki bir ortaklık platformu olacak. Böylece oylarını artırabilecekler mi, şimdiden bilinmez, ama biraz daha zenginleşecekleri kesin. Çünkü, birliğe katılan örgütler, Avrupa Birliği'nden de 200 bin euro para yardımı da almaya hak kazanacaklar.
Yeni partinin, özellikle Irak savaşına, Avrupa ülkelerinde "reform" adı altında yürürlüğe konan ve dar gelirli kesimlerin daha da yoksullaşmasına yol açan ekonomi politikalarına karşı tepkiler nedeniyle Avrupa Parlamentosu'ndaki sol grubun (GUE / NLG) daha da güçlenmesine yol açması mümkün. Halen Avrupa Parlamentosu'ndaki 626 milletvekilinin, 42'si 10 ülkeden 15 partinin üyelerinden oluşuyor.
Yeni parti, daha Avrupa Parlamentosu'nda 1989'da kurulan, çeşitli isimler aldıktan sonra, sonunda "Birleşik Avrupa Solu'nun Konfederal Grubu/Kuzey Yeşil Sol" (GUE/NLG) adını alan bu sol grubun içindeki partileri bile biraraya getiremedi. Berlin'de toplanan 19 partiden, 8'i de bu girişimde yer almadı.
Ancak, çeşitli ülkelerden 11 parti "birleşeceğiz" diyor. Birliği hedefleyen tüm sol projeler gibi, bu da solcuların büyük kısmını desteğini almayı başaramasa bile, sempatisini hakediyor. (GK/EK)
Kimler var?
Avrupa çapında bir sol parti kuracaklarını açıklayan partiler şunlar:
* Estonya Sosyal Demokrat Partisi
* Fransa Komünist Partisi
* SYNASPISMOS (Sol İttifak /Yunanistan)
* Komünist Yeniden İnşa Partisi (PRC /İtalya)
* Sol (Lüksemburg)
* Avusturya Komünist Partisi
* Slovakya Komünist Partisi
* Birleşik Sol (İspanya)
* Bohemya ve Moravya Komünist Partisi (Çek Cumhuriyeti)
* Demokratik Sosyalizm Partisi (Çek Cum.)
* Demokratik Sosyalizm Partisi (Almanya).
Kimler yok?
Berlin'e gelip, bu ortaklığın dışında kalmayı yeğleyen partiler de şöyle:
* Sol Birlik (Finlandiya)
* İtalya Komünist Partisi
* Eşit Haklar Partisi (Letonya)
* Sosyalist Parti (Hollanda)
* Sosyalist Parti (Norveç)
* Polonya Sosyalist Partisi
* Portekiz Komünist Partisi
* Emekçi Halkın İlerici Partisi (AKEL/Kıbrıs)
