Sadece daireleri kullanarak karikatür çizilebilir mi ya da sadece üçgenleri? Aynı soru kareler ve diğer geometrik şekiller için de geçerli.
Soruyu geçerli kılan Turgut Yüksel yazı-çizi-sanat dünyasına ilgi duyanların yakından tanıdığı bir isim. Tarzı imzasının yerine geçebilen sanatçılardan biri.
Kitapları, sergileri ve çizimlerinin yanısıra küçük yaşlardan üniversitelilere kadar farklı yaş gruplarına dersler de veren Yüksel bu defa elini çocuklara başta olmak üzere her yaş grubuna birden uzatmış.
Kırmızı Kedi Yayınları’ndan çıkan dört kitaplık Karikatür Çizmeyi Öğreniyorum, “isterdim ama yapamam” diyen gönlü yatkın yetişkinlere de “en beceriksiz olduğum alan” diye kaçınmaya çalışanlara da çizgilerin dünyasına girmeyi isteyen çocuklara da reddedilmesi güç bir davette bulunuyor.
Turgut Yüksel basit, adım adım ilerleyen bir seriye imza atmış, üstelik didaktik olmamayı, bir yandan eğlendirmeyi de başarmış.
Dahası, karikatürü çocukların dünyasına taşırken çocukların bakış açısına sadık kalarak onların imzalarına da yer açmış.
Karikatür Çizmeyi Öğreniyorum, Kırmızı Kedi Yayınevi, Turgut Yüksel, 2014
Çocukların analizlerine açık bir dizi
Gölgeler Kitap’ın Çizgilerle Anadolu Uygarlıkları serisi çocuklara tarihi keşfetmenin alternatif yollarından biri olarak kendini gösteriyor.
Teknik bilgilere boğulmadan, çocuk algısının açıklığının avantajıyla şekillenen, kafa karışıklığı yaratmanın yerine bilginin rafine halini sunmayı başaran bir kitap dizisinden söz ediyoruz.
Taş Devrinden Demir Çağına ve Demir Çağından Sonrası altbaşlıklarıyla sunulan iki ciltlik Anadolu Uygarlıkları ve Sümer, Asur ve Babil’e odaklanan Mezopotamya Uygarlıkları olarak üç kitap halinde okuyucusuna sunuluyor.
Göbeklitepe örneği
Dünya arkeolojisini yeniden şekillendiren Göbeklitepe’yi de içeren ilk cilt diğer kitaplar hakkında da fikir veriyor. Fotoğrafların yanısıra çocuk algısını gıdıklayan başarılı çizimlere de yer verilen kitap, bu gibi konularda bilgiyi okunmaz hale getiren sıkışık ifadelerden uzak tarzıyla çocuklar kadar bugüne değin arzuladığı yaklaşımı bulamamış, bulamadığı için de uzak durmuş yetişkinlere de hitap ediyor.
Göbeklitepe örneği üzerinden gidersek farklı alanlarda verdiği birkaç bilgiyi art arda sıralamak yeterli ipuçlarını verebilir.
“Dini yapıları kullanma, işlevleri bittiğinde iptal etme, gömme faaliyetleri de örgütlü insan gücü gerektiriyor. Çoğu bilim insanına göre tüm bunlar dinsel görevlilerden oluşan ayrıcalıklı bir sınıfın varlığı ile mümkün.”
Daha basit ve kafa karıştırmadan çocuklara gerekeni sunan bir tarz olabilir mi?
Diğer bölümler, diyelim, Göbeklitepe’nin hayvanları bölümü de aynı rahatlığa sahip.
“Dikili T taşların çoğunda yarı kabartma (rölyef) hayvan resimleri yer alıyor. Sürüngen, tilki, çöl varanı ve yaban domuzu en çok resmedilmiş türler arasında bulunuyor.
“… Tüm bu türlerin doğadakine uygun olarak resmedildikleri görülüyor. Bölgenin o dönemde bunların hepsine ev sahipliği yaptığı biliniyor.”
Peki ya o Göbeklitepe’deki 60 ton ağırlığındaki sütunlar?..
Doğru sorulara basit cevaplar
Bilgiyi aktarırken merak edilene de hemen karşılık veriyor kitap: “Göbeklitepe halkı bu taşları halatla çekerek, kaldıraç kullanarak buraya taşımış olabilir.”
Bölümün sonuna, Çatalhöyük’e geçmeden önce diğer bölüm sonlarında olduğu gibi bilgilerin tekrar hatırlatıldığı küçük bir “test” de eklenmiş. Son bir cila niteliğinde…
Hem yazılarında hem de çizimlerinde Behzat Taş’ın imzasını taşıyan kitap serisi çocuklara yönelik yayınlar içinde 2015’in kazançlarından biri olarak gözüküyor. (YY)
Çizgilerle Anadolu Uygarlıkları, Behzat Taş, Gölgeler Kitap, 2015
