Somali'de Savaş Mersin'de Mültecilik, Değişmeyen Yoksulluk

Somali’de kabileler arasında yaşanan savaştan kaçan 62 mülteci, otogar yakınındaki otellerde ağır yaşam mücadelesi veriyor.

Emniyet Müdürlüğü’nce civardaki bir otele yerleştirilen mülteciler, Mersin’deki yeni hayatlarının üçüncü ayında, küçük odalarda, parasız, gıdasız ve elbisesiz yaşıyor. Bebekler süt, hastalar ilaç, hamile kadınlar bebekleri için yeterli gıda bulamıyor.

Muhabire tercümanlık yapan 20 yaşındaki Muhammed Jamal, Türkiye’ye sığınırken kendilerine iyi bir yaşam vaat edildiğini ancak bugünkü yaşantılarının güçlüklerle dolu olduğunu söyledi. Jamal, “Somali’den savaş, politik sorunlar ve yoksulluk yüzünden kaçtık. Bize iyi bir yaşam sunacaklarını söylediler. Hiçbir şey vermediler” dedi.

Açlık ve soğuk şartları zorlaştırıyor

Yaşadıkları barınma sorunu yüzünden yaşlıların ve çocukların sürekli hastalandığını belirten Jamal, “Bize iyi yiyecekler vereceklerini söylemişlerdi. Ancak yapmadılar. Kaldığımız yerler soğuk, sıcak su yok, birçok kişi hasta oldu. 5 odalı ev verdiler. Halı yok, soba yok. 62 insan buraya sığar mı?” dedi.

Barınakların soğuk olması nedeniyle güneşli havalarda sokakta oturduklarını belirten Jamal, son beş gündür düzenli yemek yiyemediklerine dikkat çekti. Jamal, “Çevrede yaşayan insanlar olmasa sorunumuz daha büyük olurdu. İnsanlar bize yardım etmek istiyor. Ancak güvenlik nedeniyle bize yaklaşmalarına fazla izin verilmiyor. Yardım yapan bazı kişiler var. Sonuçta aynı inanca sahibiz. Onlara teşekkür ediyoruz” diye konuştu.

"Yetkililer bizimle ilgilenmiyor"

Sorunlarını her fırsatta yetkili makamlara ilettiklerini ancak karşılık alamadıklarını belirten Jamal, bu amaçla geçtiğimiz hafta yapılan protesto gösterisinin ardından da herhangi bir ilgi görmediklerini ifade etti, “Değişen bir şey olmadı. Yeniden görüşmek de istemiyoruz. Çünkü bir şey yapmıyorlar” dedi.

Somalili mültecilerin barınması için belirlenen otel ve Valilik arasındaki sözleşmenin 10 gün önce bittiğini belirten Jamal, otel sahibinin kendilerine kolaylık sağladığını ve sorun çözülene kadar barınmalarına izin verdiğini söyledi. Somalili mültecilerin otel sahibine her fırsatta teşekkür ettiğini belirten Jamal, “Otel sahibi bize yardım ediyor. Bize, ‘istediğiniz kadar kalabilirsiniz’ diyor. Barınabilecek bir yer bulana kadar kalmamıza izin veriyor. Yardımları için mutluyuz” dedi.

"Çalışmak istiyoruz"

62 Somalilinin çoğunun çalışabilecek güçte ve yetenekte olduğunu belirten Jamal, çalışma izni olmadığı için iş bulamadıklarını söyledi. Jamal, “İş istiyoruz, bize çalışma iznini soruyorlar. Olmayınca da çalıştırmıyorlar. El becerimiz var, makinelerle işler yapabiliriz. Ben bilgisayar kullanabiliyorum. Çalışmak bizim için zor değil. Ancak bizim Mersin’de çalışmamız, bu durumda mümkün değil” diye konuştu.

Kaçabildiği için şanslı

Lulu ise henüz 18 yaşında. Anne ve babasını kaybeden Lulu, Somali’den kaçabildiği için kendini şanslı hissediyor. Mersin’e sığınan Somalili ailelerin çocuklarıyla yakından ilgilenen Lulu, yaşam ortamlarının iyileşmesi için diğer kadınlarla günün her saatinde çalışıyor.

Tek istekleri okul ve oyun

Somalili çocuklar, Türkiye’ye ‘yeni bir yaşam’ heyecanıyla sığındı. Ancak onlara göre Mersin’deki hayat ile Somali’deki hayat arasında pek fark yok. Orada savaş yüzünden okula gidemiyorlardı, Mersin’de mülteci oldukları için. Somali’de çatışmalar yüzünden sokakta oyun oynayamıyorlardı, Mersin’de mülteci oldukları için…

Abdullah 12 yaşında. ‘Somali’de yaşam çok zor’ diyor. Oyun oynamak, okula gitmek istediğini söylüyor. İsteklerinin mümkün olmadığının farkında. Ancak büyüklerinin ‘çevreyi rahatsız etmeyin’ diye kızdıkları ve oynamalarına pek müsaade etmedikleri futbol topu, Abdullah’ın oyun ihtiyacını az da olsa karşılıyor. Abdullah’ın hedefi ise pilot olmak ve uçmak.

"Eğitime ihtiyacım var"

11 yaşındaki Muhammed ise 3 ay gibi kısa bir sürede kendini ifade edebilecek kadar Türkçe öğrenmiş. Konuşmamızın büyük bölümünü Okul eğitimi almak istediği bir dönemde Somali’den göçtüğü için üzgün olduğunu belirten Muhammed, eğitime ihtiyacı olduğunu ifade etti. Her çocuk gibi futbolu seven Muhammed, Fenerbahçe’ye ilgi duyduğunu, Roberto Carlos ve Alex’i izlemekten keyif aldığını söyledi.

Sığınmada doğanlar

Dünyanın her yerinde olduğu gibi Somali’de de savaştan ve yoksulluktan en çok etkilenenler kadınlar olmuş. Türkiye’ye sığınan kadın mülteciler arasında hamile olanlar, çocuğunu henüz dünyaya getirenler var. Doğum yorgunluğunu üzerinden atamayan bu kadın, henüz doğurduğu çocuğunu sığınılmış yaşamın zorluklarından sakınmaya çalışıyor. Ancak yeterli beslenemediği için, bebeğine gerekli besini veremiyor. Dünyaya henüz gözlerini açan bebek sürekli ağlıyor. Muhammed Jamal, çocuğun annesinden besin alamadığı için aç olduğunu söylüyor.

Kocası çatışmada öldürüldü, bebeği Mersin’de doğacak

Somali’de bir kabile için savaşan kocasını çatışmada yitiren Halime adlı genç kadın, 6 yaşındaki kızını alarak ateş altından Türkiye’ye sığınmış. Halime, karnında taşıdığı bebeğini bu ay dünyaya getirecek. Hem küçük kızı, hem karnındaki bebeği için endişelenen Halime, çocuklarını iyi şartlarda yetiştirmek istediğini söyledi.

Halime, “Somali’ye dönmeyi düşünmüyorum. Belki savaş biter ve her şey düzelirse… Çünkü Somali kocamı aldı. Mersin’de yaşamak da çok zor. Dünyada yaşam kötü. Bebeğimi barışın olduğu, açlığın olmadığı bir yerde dünyaya getirmek istiyorum” dedi.

"‘Listede adın yok’ dediler ilaç vermediler"

55 yaşındaki Somalili kadın, söyleşinin yapıldığı saatlerde sığınma yerine geldi. Şeker ve tansiyon sorunu yaşayan kadın, ilaç alabilmek için Toros Devlet Hastanesi’ne gitmiş. Ancak hastane görevlileri, ‘listede adın yok’ diyerek kadının talebini geri çevirmiş.

Yaşlı kadın geldiğinde soluk soluğaydı. Morali bozuk ve kızgındı. İlaçsız, sağlıksız geçireceği günler onu kara kara düşündürüyordu.

Somalili göçmen ailelerin bebekleri, Mersin’deki zor yaşamdan doğrudan etkileniyor. Bebekler günlerdir beslenemiyor. Süte ihtiyaç duyan bu küçük bedenler, suyla yetiniyor. Vitamin ve protein almak ise imkansız. Bebekler yalnızca, büyüklerinin yardımıyla ezilmiş patates ve makarna yiyebiliyorlar. (FAE/EZÖ)