Ücretli ve İşsiz Mimarlar Forumu ilk senesini geride bırakırken neler yaptığımızı ve daha neler yapmak istediğimizi bize sorulanlar üzerinden kısaca ifade etmek istedik.
Daha önce nasıl bir araya geldiğimizi dillendirmiştik. O yazının üstüne ücretsiz teknik eğitimler, sosyal etkinlikler düzenledik, deneyim biriktirdik.
3. Havalimanı işçilerinin direnişi içinde bulunduğumuz şartları tartışmamızı sağladı.
İşçilerin talepleriyle o şantiyede çalışan ve taşeron firmalar arasında hakları gaspedilen, maaşları eksik ve geç yatan, barınma ve ulaşım sorunu çeken mimar-mühendislerin talepleri arasında bir fark yok aslında.
Bu anlamda her geçen gün biraz daha, bize yakıştırılan yakamızdaki beyaz rengi sorgular hale geldik. Ve boynumuza dar gelen beyaz yakayı çıkarmak için safları sıklaştırmaya başladık.
Daha fazlasını beraberce üretmek için tüm ücretli ve işsiz mimarları foruma çağırıyoruz. (1)
1- Grubunuzu tanıtır mısınız?
Grubumuz, Ücretli Çalışan ve İşsiz Mimarlar Forumu’dur. Adından da anlaşıldığı gibi, halihazırda özelde veya kamuda ücretli olarak çalışan mimar arkadaşlarımız ve iş arayan mimarlardan oluşan bir topluluktur.
Bir araya gelmemiz, yan yana durmamız için aslında birçok neden vardı. Sektörde sıkça karışımıza çıkan hak gaspları, mimarlar arasında iyice yayılan yalnızlaşma, KHK ile işten çıkartılan mimar arkadaşlarımız gibi.
Tetikleyici olay ise, mimarlık sektöründe adı sıkça duyulan mimarlık ofislerinden birinin, iş yerinin batıyor olduğu gerekçesiyle toplu bir işten çıkartmaya gitmesi, bu süreçte kıdem ve ihbar tazminatlarının verilmemesi gibi hak gaspları yapması ve hemen sonrasında ise işe alım için ilana çıkmış olmasıydı.
Bu durumun tetiklemesiyle, 2017’in Aralık ayında, tüm çalışan ve işsiz mimarlara Mimarlar İçin Hayatta Kalma Kılavuzu adı altında açık bir çağrı yapıldı.
Bu toplanmada, herkes sorunlarımızın ne kadar fazla olduğunu ve tek başımıza sesimizi duyuramayacağımızı görmüş olmalı ki, yüksek katılımla gerçekleşen bu dertleşmenin ardından Ücretli Çalışan ve İşsiz Mimarlar Forumu çalışmaya başladı.
Forum tamamen gönüllü desteğiyle çalışıyor ve her geçen gün büyümeye devam ediyor. Eğer forumdan arkadaşınız, sosyal medya veya etkinlikler aracılığıyla haberdar olduysanız, foruma katılmak için iki haftada bir Pazartesi günleri gerçekleştirdiğimiz toplantılara gelmeniz yeterli.
Forum, öncelikle dayanışmaya, birebir etkileşime ve genişlemeye açık olduğundan bu toplantılarımızı, yüz yüze gelmeyi önemsiyoruz. Toplantılarda etkileşim sağladığımızda, artık birbirimiz için telefon numarası kayıtlı birer meslektaş olmanın ötesine geçtiğimize inanıyoruz.
2- Neden atölyeler düzenliyorsunuz, çalışmalarınız kimlere yönelik?
Atölyeleri düzenlememizin birden fazla sebebi var aslında. Hiçbirini diğerinden daha önemli olarak değerlendiremeyiz ama dayanışma üst başlığı altında toplayabiliriz.
Sebeplerimizden biri, yan yana durmak. Çünkü biliyoruz ki hukuksal bir zorlukla karşılaştığımızda veya bir haksızlığa uğradığımızda en çok zorlayan şeylerden biri yalnız kalmak.
Ücretli Çalışan ve İşsiz Mimarlar Forumu olarak bir yıl içinde birçok atölye düzenledik. İş hayatında çok yoğun olarak kullanılan programları içeren atölyelerden, meslek hastalıklarına, hatta yogaya kadar çeşitli atölyelerle bir araya geldik. Her bir atölyede yeni arkadaşlarla tanıştık, dayanışma ağımızı genişlettik.
Atölyeleri yapmaktaki diğer bir sebebimiz, özellikle işsiz mimarlar için neler yapabileceğimizi tartışırken farkına vardığımız bir sebep. İş arayan bir mimar için cv’de öne çıkan bir bilgisayar programı yoksa iş bulma ihtimali azalıyor demektir. Zaten işsiz olan bir kişinin hızla değişen ve kurs masrafı getiren bir programı öğrenmesi çok zorlayıcı bir durum. Ofislerde çalışan mimarların ve öğrencilerinse birbirlerinden çok fazla bilgi öğrendiğini ve bu bilgilerin yaptığımız işle ilgili çok da bir bilgisi olmayan bir bilgisayar eğitmeninin verdiği bilgilerden daha kalıcı olduğunu düşündüğümüzden, yine aramızdan çıkan gönüllü mimarlarla ücretsiz program eğitimleri düzenlemeye başladık.
Şimdiye kadar iki farklı programın eğitimini düzenledik. Hatta Mimarlar Odası İzmir ve Gaziantep Şubeleri Ücretli ve İşsiz Komisyonlarının da benzer ücretsiz eğitimler düzenlemeye başladığını öğrendik.
Bir başka gayemiz ise öğrenciler ve yeni mezun mimarlarla dayanışma içinde olabilmekti. Bunun içinse bir hukuk atölyesi düzenledik. Yeni mezun mimarlar, çok düşük maaşlara, deneme süresi adı altında sigortasız ve güvencesiz olarak çalıştırılıyorlar, hukuka aykırı şekilde işten çıkartmalarla karşılaşabiliyorlar ancak haklarına hakim olmadıklarından nasıl hareket edeceklerini bilemeyebiliyorlar.
Düzenlediğimiz hukuk atölyesinde, farklı avukatlarla, beş farklı vaka üzerinden haklarımızı tartıştık. Bu atölyenin sonucu olarak da, Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi bünyesindeki geçmiş Ücretli Çalışan ve İşsiz Mimarlar Komisyonunun 2011’de hazırladığı yasal haklarımız kitapçığını yeni gelişmelere göre güncelledik. Hatta bu tip işten çıkartılma, ihbar süresinin bildirilmemesi, maaşların alınamaması ve benzeri durumları anında birbirimize danışabileceğimiz bir iletişim ağımız da var.
Son olarak, atölyelerimizin ücretli çalışan mimarlara ve işsiz mimarlara yönelik olduğunu söylerken, diğer disiplinlerin ücretli ve işsiz komisyonlarıyla da bir araya gelmeyi çok arzuladığımızı eklemek doğru olur.
3- Mimarların çalışma koşullarından bahseder misiniz, işsiz mimar sayısı artıyor mu?
Mimarlar çalışma hayatında çok fazla sorunla karşı karşıya kalıyor. Düzenli olarak yapılan fazla mesailer, bu mesailerin yasal çerçeveyi aşacak kadar fazla olması ve karşılığında hiçbir ödemenin yapılmaması, işe başlanan ilk aylarda deneme süresi adı altında sigortasız çalıştırılma, hatta bazı durumlarda düzenli olarak sigortasız çalıştırılma, düşük ücretler, mobbing, şantiyelerde asgari hijyen ve iş güvenliği standartlarından uzak şartlarda çalışılması, işe bağlı hastalıklar, işyerinde cinsiyet ayrımcılığı, aynı pozisyondaki kadın çalışanlara erkeklere göre az maaş verilmesi, güvencesiz çalışma koşulları ve bireysel performans değerlendirmeleriyle çalışanların yalnızlığa itilmesi, iş arkadaşlarıyla bir araya gelebilmenin zorlaşması, işyerlerinde eksikliği hissedilen dayanışma/birlikte hareket edebilme.
İşsiz mimarların sayısını ortaya koyan bir çalışmamız henüz yok. Ancak, kulaktan kulağa yayılan “kriz var, iş yok” feryatlarının, her gün duyduğumuz işten çıkartılma haberleriyle doğrulandığını söyleyebiliriz.
4- Bugüne kadar gerçekleştirdiğiniz çalışmalardan kısaca bahseder misiniz?
Bu yıl içinde düzenlediğimiz atölyeleri şöyle sıralayabiliriz:
28 Ocak- Ücretli Çalışan ve İşsiz Mimarlar için Hukuk Çalıştayı
18 Mart-Ücretli Çalışan ve İşsiz Mimarlar için Mobbing ile Başa Çıkmanın Yolları - Sizin Mobbinginiz Hangisi?
29 Nisan- Meslek Hastalıkları Çalıştayı
26 Mayıs- Ücretli Çalışan ve İşsiz Mimarlar Forumu Parka Çağırıyor Yoga Atölyesi
26 Haziran – Ücretli Çalışan ve İşsiz Mimarlar Forumu Birlikte Öğrenmeye Çağırıyor - Ücretsiz Revit Atölyesi
18 Eylül – Ücretsiz Film Gösterimi – İki Gün Bir Gece
21 Ekim- Ücretli Çalışan ve İşsiz Mimarlar Forumu Kadın Mimarlar Buluşması
6 Aralık – Ücretsiz 3ds Max atölyesi (2)
15 Aralık – Dans atölyesi ve 1. yaş kutlaması
5- Önümüzdeki günlerde neler yapacaksınız? Atölyeleriniz devam edecek mi?
Atölyelerimiz elbette devam edecek. 2019 yılı içinde ise, hep yapmak istediğimiz “Mimarlar Ekonomi Konuşuyor” atölyemiz var. Bu atölyede yakın zamanda yaşadığımız ve yaşamakta olduğumuz ekonomik krizi, ekonomistlerin diliyle değil de, kendi dilimizle değerlendirip yaşantımız üzerindeki etkilerini tartışmak, halihazırda kötü olan çalışma şartlarımızdan dolayı sistemli bir şekilde yoksullaşırken, krizin bu süreci nasıl hızlandırdığını tartışmak istiyoruz.
Yapmak istediğimiz başka bir çalışma ise KHK ile işten çıkartılan mimar arkadaşlarımızın karşı karşıya kaldığı zorlukları paylaşmak ve dayanışmayı nasıl sürdürebileceğimizle ilgili.
Eğitim atölyelerimize ise, cv-portfolyo hazırlama, photoshop, illustrator ve indesign çalışmalarıyla devam etmek istiyoruz.
Ücretli Çalışan ve İşsiz Mimarlar Forumu
(EKN)
------------------------------------------------------------------------------
(1) İletişim adresleri için;
https://twitter.com/ucretliissizmim
https://www.youtube.com/channel/UCxCYTOqSdAvH-yf5mfoAh6g/featured
https://www.facebook.com/groups/228721777063/
(2) http://www.gazetekadikoy.com.tr/yasam/mimarlar-sorunlarini-birlikte-cozuyor-h13412.html
