Ayın Dikkat Çeken Eserleri Temmuz 2009

Climate and Society (No. 2)

Bu ay tanıtacağımız ilk eser, İnternet üzerinden ücretsiz olarak indirilebilecek bir dergi: "Climate and Society" [İklim ve Toplum]. Columbia Üniversitesi bünyesinde yer alan "The International Research Institute for Climate and Society (IRI)" tarafından yayınlanan derginin ikinci sayısı "Index Insurance and Climate Risk: Prospects for Development and Disaster Management" başlığını taşıyor.

Adından da anlaşılabileceği gibi, dergi esasen "iklim ve iklim değişikliklerinin topluma etkileri"ne ilişkin konuları ele alıyor. Bu bağlamda, derginin 2. sayısında, iklim ve iklim değişikliklerinin ortaya koyduğu risklerin gelişmekte olan toplumlarda nasıl göğüslenebileceği ve felaket yönetiminin nasıl gerçekleştirilebileceği inceleniyor.

Özellikle Türkiye gibi, ani iklim değişikliklerinden sürekli ve yoğun bir biçimde etkilenen (seller, kuraklık, vs.) bir ülkede yaşayanlar için bu tür bir incelemenin çok faydalı olabileceği açık. Üstelik, Türkiye'de çok kısa bir süre önce -yani yazın ortasında- Giresun ve Rize gibi illerde yaşanan sel felaketlerinin ölümcül etkileri düşünüldüğünde, bu tür bir bilgilenmenin yaşamsal önem taşıdığı söylenebilir.

"İklim risk yönetimi" olarak tanımlanan anlayış, araç ve süreçlerin ele alındığı dergi, resim, kutu ve tablolarla da zenginleştirilmiş. Bu kutu ve tablolar arasında, "örnekolay incelemeleri", "sağanak yağmur simülasyonu", "riskin dağıtılması" gibi ilgi çekici başlıklar bulmak mümkün.

Üstelik, dergide ele alınan meselenin Afrika'dan Amerika'ya kadar pek çok somut deneyim üzerinden incelendiğini belirtelim.

"Öğrenilen Dersler ve Tavsiyeler" başlıklı bir sonuç bölümü de içeren dergide, konuyla ilgili zengin bir kaynakçanın verilmiş olması ayrıca önem taşıyor.

Özetle, "Climate and Society" dergisinin 2. sayısı, Türkiye'de afet yönetiminden sorumlu olanların yanı sıra genel okuyucu kitlesinin de faydalanabileceği, nitelikli bir çalışma.

Climate and Society Issue No. 2, The International Research Institute for Climate and Society, 2009, 112 sf.

The Path to Human Development: Capitalism or Socialism?

Bu ay tanıtacağımız ikinci eser, Kanada merkezli "Socialist Project" tarafından yayınlanan kısa ama esaslı bir çalışma: "The Path to Human Development: Capitalism or Socialism?" [İnsani Gelişimin Yolu: Kapitalizm mi, Sosyalizm mi?] Günümüz dünyasında insanlığın gelişim ve geleceği önündeki alternatifleri sorgulayan bir deneme niteliği taşıyan ve İnternet'ten ücretsiz olarak indirilebilecek eser, "Socialist Project"in yayınladığı "Socialist Interventions Pamphlet" serisinden okuyucuyla buluşuyor ("Socialist Project"in yayınladığı bu seri, kendi deyişleriyle, "Kanada'da varlığını sürdürebilir bir sosyalist hareketi geliştirebilmek için sol ve işçi sınıfı arasında ilkeli bir tartışmayı teşvik etmek anlamına geliyor.")

Kanada'nın Vancouver Üniversitesi'nde profesör olarak görev yapan Michael A. Lebowitz tarafından kaleme alınan çalışma, broşür formatında hazırlanmış. Dolayısıyla, çalışmanın kolayca okunduğunu, "öz" niteliğinde değerlendirme ve tartışmalar içerdiğini belirtelim.

Dahası, her paragrafın sırayla numaralandırılmış olması, broşürün okunmasını kolaylaştırıyor. "Akıcılığı" sağlamak ve zor bir konuyu okuyucunun kolay anlayabileceği bir dille ele almak için benimsenen bu formatın, çalışmanın niteliğini düşürmediğini ekleyelim. Üstelik, iki-üç paragrafta bir bölüm başlıkları açıldığını ve bu yöntemin yazarın fikir akışını takip etmeyi ayrıca kolaylaştırdığını belirtelim.

Peki, broşürün ele aldığı mesele bağlamında savunulabilir sonuç, yani "insani gelişimin yolu" ne olabilir? Elbette, meseleyi mümkün olduğu kadar basitleştirerek (sadeleştirerek) ele alan Lebowitz, "mutlak doğru" bir yol ortaya koyduğunu iddia etmiyor ve bu yolun sonunda bizi bekleyen şeyi de tam olarak tanımlamıyor (dolayısıyla, "sosyalizm" deyişi burada bütünüyle tanımlanmış bir kavramı değil, sadece belli başlı ilkeleri, bir "eskiz"i ifade ediyor).

Çünkü bunu zaten tam da süreç içerisinde, birlikte keşfetmek gerektiğine inanıyor. Dolayısıyla, filmin sonunu şimdiden söylemek zaten mümkün değil. Ancak her halükârda, insanlığın önündeki tek seçeneğin, gelişmiş kapitalist ülkelerin şu anda gitmekte olduğu yol olmadığı açık. Zira Lebowitz'in belirttiği gibi:

"Kapitalist üçgeni düşünün - (a) üretim araçlarının özel mülkiyeti ile (b) kâr için (c) emekçilerin sömürülmesi. Bunun insani gelişimin yolu olduğunu kim ciddi olarak düşünebilir?"

Bununla birlikte, yine Lebowitz'in vurguladığı gibi:

"(...) Nereye gitmek istediğimizi ve bizi oraya götürecek yolu bilmek, sadece bir başlangıç ."

Özetle, 'The Path to Human Development: Capitalism or Socialism?', karmaşık bir meseleyi sadeleştirerek ele alan, kolay okunur bir başlangıç eseri.

The Path to Human Development: Capitalism or Socialism?, Michael A. Lebowitz, Socialist Project, 2009, 31 sf. (ECG/TK)